Dag 17: de laatste dag
Vandaag de laatste dag in Oeganda. Begonnen met een wandeling waarbij we ook langs de oorlogsbegraafplaats kwamen. Hier zijn we even gaan kijken en we kregen direct wat uitleg van de bewaarder.
Terug in de lodge de koffers ingepakt en nog even terug naar de begraafplaats voor wat foto's. Hier liggen Oegandese soldaten en hun meerdere begraven die in de 2e wereldoorlog zijn omgekomen. Van bijna iedereen weten ze waar ze begraven liggen en later is daar een grafsteen bij gezet. Van 1 persoon weten ze niet precies waar hij ligt en daar is een grafsteen neergezet waarop staat dat hij daar in de buurt begraven ligt. Toch onwerkelijk dat er dus ook Oegandesen naar de oorlog zijn gestuurd.
Hierna stapten we allemaal in het busje op weg naar Kampala. Daar zouden we stoppen bij een winkelcentrum waar ik Sarah nog zou ontmoeten. Sarah is een paar jaar terug in Nederland geweest en een goede vriendin. Ook is ze de dochter van professor Olila.
Het was superleuk haar weer te zien en bij te kletsen. Helaas natuurlijk te weinig tijd.
De volgende stop was bij een ander winkelcentrum omdat Dick nog iets moest ophalen. Daar hebben we over de craftmarket gelopen waar we ineens de beste vrienden waren van alle verkoopsters haha.
De laatste stop was bij Faze 3 voor een fijne maaltijd. Nog een keer pilau, lekker.
En toen was het toch echt tijd om naar het vliegveld te gaan en afscheid te nemen van onze fantastische chauffeur Karim.
Op het vliegveld waren we bij de laatste controle toen pap erachter kwam dat hij een fles drank in zijn handbagage had laten zitten. Konden we weer helemaal terug terwijl de rest op ons wachtte. Gelukkig kon het koffertje nog in het ruim en konden we redelijk vlot weer door de controles. Nog nooit zo vaak mijn schoenen aan en uit getrokken hahaha.
Nu nog even ons best doen om netjes te wachten tot we het vliegtuig in mogen. Op naar Onyx!
Dag 16: Jinja
Vanochtend voor het ontbijt zijn Mam, Erica en ik een blokje om gewandeld. Even een beetje beweging. Na het ontbijt werden we door Karim afgezet in het centrum van Jinja waar we op zoek konden naar de mooiste souvenirs. Dat is daar geen probleem want dat gedeelte van de hoofdstraat bestaat uit nagenoeg alleen souvenirwinkels. Na een uurtje had iedereen alles gekocht en kwam Karim ons weer ophalen om naar een resort aan de Nijl gaan. Het was een pittig ritje over een hobbelige zandweg maar zo kwamen we bij een fantastische plek, de watervallen van Busowoko. Heel breed, enorm veel water. Je kon er ook tuben en een watermassage krijgen maar dat hebben we overgeslagen. We hebben genoten van het uitzicht.
Op de terugweg wilden we een rolex halen maar het standje dat we als eerste tegenkwamen had niet genoeg voor 6 personen. Verderop kwamen we al in de buurt van onze lodge dus besloten we de lunch over te slaan.
Bij de lodge kon Erica helemaal losgaan met een van haar fotoprojecten. Ze had hiervoor het personeel nodig en de receptioniste zorgde ervoor dat ze iedereen kon vragen. Bijna iedereen wilde meewerken. Erg leuk!
Voor het avondeten zijn we naar The Haven gegaan met prachtig uitzicht over de Busowoko watervallen, nu vanaf de andere kant van de Nijl.
Een fijne soort van laatste dag.
Morgen begint de terugreis. Via Kampala gaan we naar Entebbe en daar stappen we vlak voor middernacht op het vliegtuig. Wat is het snel gedaan en wat hebben we veel gezien, gedaan en meegemaakt. Wederom een topreis!
Dag 15: Jinja en bron van de Nijl
Vanochtend zijn we van Mbale naar Jinja gegaan, een rit van ongeveer 3 uur. Onderweg is er altijd ontzettend veel te zien. Mensen, dieren, winkels, landschap etc. Zo heb ik helemaal niet in de gaten hoe lang de rit duurt.
Zodra we in Jinja kwamen, hebben we een rolex gehaald, prima lunch!
Even de koffers bij de lodge in de kamers zetten en weer door voor een boottocht naar de bron van de Nijl.
Met het bootje gingen we eerst langs de oevers van de Nijl op zoek naar vogeltjes. We hebben vele mooie vogeltjes gevonden. Vooral heel veel ijsvogeltjes in verschillende kleuren en maten.
Bij de bron zelf is een hutje op het water met een winkeltje.
We hebben nog geprobeerd om op de terugweg een monitor varaan te vinden maar deze waren te goed verstopt.
Eenmaal terug bij het hotel was het fijn om een verfrissende duik te nemen in het zwembad.
Het eten was ook weer heerlijk.
Morgen een vrije dag en ben van plan om naar het centrum te gaan en verder even lekker te luieren.
Dag 14: Sipi Falls en abseilen
Vanochtend gingen we redelijk op tijd op pad richting de Sipi Falls. Dit zijn de hoogste watervallen in Oeganda. Het zijn 3 watervallen relatief dicht bij elkaar.
We begonnen met een wandeling naar de middelste waterval onder begeleiding van Ezekiel. Het pad was behoorlijk glibberig maar gelukkig was er ook een groep jongeren die daar rondlopen in de hoop dat ze toeristen kunnen helpen en daar geld voor krijgen. Het waren goede helpers die op hun slippers makkelijker rondlopen op die gladde paadjes dan wij met stevige schoenen.
Het eerste deel van de waterval was 65 meter hoog en wij zijn er achterlangs gelopen. Erg mooi.
Onderweg nog een lekker zakje passievruchten gekocht.
Met het busje gingen we naar het tweede deel van dezelfde waterval. Deze is 85 meter hoog. Dit was een korte wandeling en hier waren de lokale helpers behoorlijk opdringerig totdat ze in de gaten kregen dat we echt niet geholpen wilden worden, toen dropen ze af en konden we genieten van de omgeving. Het is indrukwekkend met hoeveel kracht een ogenschijnlijk smalle waterval naar beneden komt.
Op de terugweg naar de bus begon het te regenen. Hopelijk zou dat onze plannen om te gaan abseilen niet saboteren.
Nog even snel een nieuwe zak passievruchten gekocht en op naar de waterval waar we zouden gaan abseilen. Het regende nog steeds een beetje maar Maarten, Simone, Erica en ik besloten eerst naar de startplaats te lopen en daar te beslissen. Pap en mam werden naar een lodge gebracht waar ze samen met Dick en Roeleke naar ons konden kijken.
Simone besloot toch niet te gaan abseilen en terwijl Maarten, Erica en ik onze uitrusting aan kregen, begon het echt hard te regenen en te onweren. Volgens de instructeurs was het veilig dus gewoon doorgaan.
Erica ging als eerste naar beneden, stoer! Maarten en ik doken bij andere mensen onder de paraplu.
Ik ging als tweede naar beneden. Goed naar achteren hangen, benen recht en kleine stapjes. Af en toe over een reling stappen en rustig aan naar beneden.
Maar na de laatste reling was de rotswand weg, die liep niet recht naar beneden, en bungelde ik 100 meter boven de grond. Ik kon zelf niks meer doen behalve om me heen kijken. Dat was prachtig. Maar ondertussen hing ik stil haha. Geen idee waarom of wat ik moest doen. Plotseling zakte ik weer rustig verder naar beneden. De rest van de afdaling kon ik alleen maar hangen en rondkijken. Af en toe hing ik stil. Achteraf hoorde ik dat de instructeur telkens de regen uit zijn gezicht moest vegen.
Beneden aan kon ik een tak pakken die naar mij werd uitgestoken en werd ik op een rots getrokken. Ik werd netjes afgetuigd en ondertussen was ook Maarten aan de afdaling begonnen. Toen we alledrie beneden waren, begonnen we aan de wandeltocht omhoog. Ook hier liepen jongeren om te helpen en wat was dat fijn. Smalle, steile, glibberige paadjes waar zij heel vlot overheen liepen maar ik had er wat meer moeite mee en was blij met de hulp.
Het was een stevige tocht en dat samen met het abseilen maakte het een toffe ervaring.
Boven werden we weer opgepikt door de rest van de groep en bleek dat de telefoon van Erica nog bij de instructeur was dus moesten we even zoeken waar die was gebleven. Gelukkig was de telefoon snel weer terug en gingen wij op weg terug naar Mbale.
Daar nog even nagenieten en lekker eten.
Op naar de volgende dag.
Dag 13: Olila High School en Mbale
Na een ochtendwandeling was het tijd voor een bezoek aan de volgende school: Olila High School. Samen met Erica ben ik op een boda naar school gegaan en de rest van de groep zou later komen. Zo kon ik alvast alle collega's begroeten en spreken.
Toen we het schoolterrein opliepen, zag ik al snel professor Olila zitten. Hij is niet altijd op school aanwezig maar gelukkig vandaag wel. Hij keek erg verbaasd en was heel blij toen hij zag dat ik het echt was haha.
Erica en ik zijn heel hartelijk ontvangen door hem en door Joseph, de headteacher. Na even gepraat te hebben, kon ik Erica de school laten zien. Al snel zag ik Ariong Daniel, een oud-leerling van de school die al een aantal prachtige schilderijen voor mij heeft gemaakt. Hij wist wel dat ik zou komen en hij had weer een prachtig schilderij voor mij gemaakt. Daniel werkt nu als kunstschilder en voorziet bijvoorbeeld basisscholen van leuke muurschilderingen. Zo probeert hij genoeg geld te verdienen om een kunstopleiding te kunnen doen. Ook werkt hij in het atelier van Francis O'Kongell, de kunstdocent.
Uiteraard heb ik het schilderij van Daniel gekocht en toen gaf hij me ook een schilderij cadeau.
Voordat ik Erica de rest van de school kon laten zien, waren mijn ouders, Maarten en Simone ook gearriveerd. Dus opnieuw langs professor Olila en de headteacher. Daarna hebben we de keuken, kunstafdeling, wat lokalen, de bibliotheek en de slaapzalen van de meisjes bekeken. Ook kwamen er nog een paar leerlingen gedag zeggen en zag ik nog een aantal bekende collega's die ik natuurlijk nog wilde begroeten.
Zodoende kwamen we wat later dan afgesproken bij het hotel om Dick en Roeleke op te pikken maar ja, in Oeganda gaat de tijd soms een beetje anders haha.
Eenmaal compleet vertrokken we naar Mbale. Hier gaan we morgen de Sipi Falls bekijken en een klein groepje gaat daar abseilen. Nog even een paar mooie en toffe dingen doen en zien voordat we weer richting Nederland komen.
Wat was het een bijzondere tijd in Soroti en wat zou ik graag weer teruggaan om er les te geven!
Dag 12: Little Apostles' nursery and primary school
Pfoe, eigenlijk weet ik nog helema niet hoe ik deze dag moet beschrijven, weet ik of ik kan overbrengen hoe het was.
Vanochtend begonnen Erica en ik met een wandeling langs een stoffenwinkel die helaas nog niet open was. Even later stond er aan de overkant van de weg een vrouw hevig met haar armen te zwaaien. Het was Prossy, die in het hotel werkt. Ze wilde ons graag haar restaurant laten zien. Het is een typisch lokaal restaurant met 3 tafels en plastic stoelen. We kregen ontbijt aangeboden, wat we natuurlijk niet afgeslagen hebben, en ze liet ons zien hoe ze mandazi maakt, een heerlijk cakeje. Wat een feestje om de dag mee te beginnen.
Later in de ochtend zijn we met de groep naar Little Apostles gegaan. Eerst naar de nursery waar we spelletjes hebben gespeeld met de kinderen. De juffen hebben liedjes en dansjes met de kinderen gedaan. Zo sporten de kinderen en leren tegelijk nieuwe woorden. Erg leuk! Daarna hebben wij hoofd-schouders-knie-teen gedaan en een liedje over hondje Bingo met bijbehorend dansje. Een feestje! Als afsluiter was er sap en een lolly voor alle kinderen.
Meteen door naar het andere gebouw, waar de basisschool zit. Hier bleek ons een compleet feest te wachten te staan. Ik zag direct Egadu Martin staan, mijn collega Engels en het was super hem weer te zien. De keren dat ik les heb gegeven, was dat altijd samen met Martin. Wat waren we allebei blij elkaar weer te zien!
Als eregasten voor het feest kregen we een plek vooraan. Etonu John Michael was de spreekstalmeester en wat deed hij dat geweldig! Hij was een van de eerste studenten in het sponsorprogramma en volgt nu een opleiding. Een hele goede en fijne vriend die nu zijn best doet om iets terug te doen voor Stichting Amuria.
Bij het voorstellen van het personeel werd ik er gelijk bij geroepen want ik hoor ook bij het personeel van Little Apostles. Zo lief! Het meest waardevolle geschenk!
Na het voorstellen kwamen Dick en Roeleke ook aan op Little Apostles, waar ze eigenlijk iemand wilden ophalen. Maar ja, dat lukt natuurlijk niet en ook zij werden op de eerste rij gezet.
Verschillende groepen leerlingen hadden liedjes en dansjes voor ons ingestudeerd en mochten voor ons optreden. Fantastisch! Het enthousiasme en de overgave waarmee deze kinderen dansen is super om te zien.
Na alle optredens werd er een ronde stoelendans gespeeld. Hilarisch want John Michael probeerde de deelnemers weg te lokken van de stoelen maar daar trapten de kinderen niet in. Wat hebben we gelachen.
Ook wij moesten eraan geloven. Er waren opdrachten op briefjes geschreven en we moesten blind een briefje kiezen. Ik moest zingen voor de kinderen maar kon mijn briefje ruilen met Simone zodat ik moest rennen.
Toen het mijn beurt was, heb ik Pastor Joseph uitgenodigd voor een wedstrijdje. Dit jaar heb ik gewonnen hahahaha.
Erica had als opdracht om te springen en nodigde de kinderen uit om dat samen met haar te doen. Ze werd bijna bedolven onder de enthousiaste kinderen hahaha.
Ik heb zo onwijs genoten.
Er was ook een enorme taart die Erica en ik samen met collega's en een leerling mochten aansnijden. We kregen allemaal een stuk en de hele taart is in kleine stukjes gesneden zodat ook alle kinderen een stukje kregen. Tegelijkertijd werden er flesjes frisdrank uitgedeeld. Wat een feest!
Toen iedereen druk was met de taart en frisdrank, ben ik snel naar Rosemary gegaan: de moeder van Grote Meid Annelies. Gelijk kreeg ik een bord pilao om te proeven. Heerlijk!
Eenmaal terug bij de anderen was het tijd om te eten. We werden in een lokaal gezet en kregen een buffet van pilao, posho, bonen, rijst, rundvlees en kip. Nog steeds heerlijk!
Na het eten kon ik cadeaus overhandigen aan het hoofd van de school, headteacher Berna. Pennen, zeepjes, pakjes spelkaarten en natuurlijk stroopwafels. Ze was er erg blij mee. De pennen en zeepjes gaan naar de leerlingen die deze het hardst nodig hebben.
En toen had Berna ook een cadeau voor mij. Akello Barbra had de jurk af en deze op school afgegeven. Wat een prachtige jurk en ontzettend goed gemaakt! Zo ongelooflijk trots op Barbra! De jurk pastte niet helemaal maar de emotionele waarde ervan is onbetaalbaar.
Ondertussen waren de meeste leerlingen ook begonnen met eten. Voor iedereen was er genoeg te eten.
Wat een heerlijke dag!
Na alle festiviteiten was het tijd om terug naar het hotel te gaan waar we even tijd hadden om ons op te frissen.
Erica, mijn moeder en ik zijn naar de boekwinkel te gaan om boeken te kopen voor Little Apostles. Pastor Joseph had een lijst gegeven van boeken die ze nodig hadden. John, de eigenaar, was er ook en herkende mij meteen. Een hele leuke man en ik werd direct geholpen. Zijn zoon heeft alle boeken bij elkaar gezocht. Deze winkel ligt tot aan het plafond vol met schoolboeken dus het duurde even voordat we klaar waren. Het duurde zelfs zolang dat we bij de boekwinkel opgehaald werden om te gaan eten.
Het eten was bij Pastor Joseph thuis. Wederom een lekkere en traditionele feestmaaltijd met rijst, aardappels, geit, kip en kool.
Na een laatste gebed was het tijd om afscheid te nemen.
Wat een dag! Ik heb geprobeerd alles te beschrijven maar geloof me, ik het echt was het nog veel beter. Ja, sommige dingen duren lang maar het enthousiasme en de liefde van de mensen zijn fantastisch!
Dag 11: Ivan!!!
Vanochtend ben ik met Erica, Simone en mijn moeder naar het centrum gegaan om stoffen te kopen en ik heb gelijk een startpakket gekocht voor Barbra met een schaar, naalden, spoeltjes etc.
Daarna vertrok iedereen naar zijn/haar sponsorkind zodat ze konden zien waar de kinderen wonen en de familie konden ontmoeten.
Ikzelf en Erica zijn later gegaan. Eerst hebben we nog een matras gekocht voor Ivan en zijn we even naar de Soroti Rock gegaan om te kijken of de apen er waren maar die zagen we niet.
Bij Ivan werden we heel hartelijk ontvangen. Veel knuffelen en begroeten. Na een ontvangst heb ik Ivan een fotoboekje gegeven met foto's van hem van de afgelopen jaren. Het was goed zichtbaar hoe hij gegroeid is.
Daarna gaf ik zijn moeder een stuk stof met touwen erop als verbinding tussen ons. Hier was ze heel blij mee.
Ook had ik een pakje kaarten mee en zo zaten in een mum van tijd te kaarten en vooral veel te lachen.
We kregen een feestlunch met rijst, posho, kip, geit en 'greens' met daarbij 2 biertjes. Het 3e biertje mochten we wel afslaan maar moesten we dan wel meenemen haha.
Na de lunch werd iedereen aan ons voorgesteld, een flink deel van de familie was er.
Uiteindelijk werd het tijd om te gaan en zijn we achterin de pick-up gesprongen met Ivan, zijn oudste zus en zijn 2 jongere broertjes. Eerst gingen we langs het huisje van de zus en daarna konden we Ivan's huisje bekijken. Zijn huisje is 1 kamer waar hij met zijn 2 broertjes woont zodat zij dichterbij school wonen. Ivan zorgt voor hen.
We hebben nog even gedanst hahahaha.
Op de terugweg zijn we weer langs Soroti Rock gegaan en hebben we de aapjes gezien.
Nu in het hotel wachten op een beetje eten en dan lekker relaxen. Morgen is het game-day en gaan we bij de basisschool veel plezier hebben met de kinderen!
Dag 10: Barbra en Amuria
Vanochtend lekker op tijd opgestaan om nog even een wandelingetje te maken naar en op Baby Rock, een grote rots vlakbij het hotel. Bij het centrum ligt nog een grotere rots, Soroti Rock maar daar moet je een vergunning hebben om erop te mogen.
Het was een fijne wandeling.
Na het ontbijt reden we eerst naar de kerk waar Akello Barbra een naaimachine kreeg namens alle mensen die mij gesponsord hebben om het onderwijs in Oeganda te kunnen helpen. Barbra is begonnen aan een opleiding tot kleermaakster maar heeft geen geld om een naaimachine te kopen. Nu kan ze haar opleiding goed vervolgen. Ze was emotioneel en ontzettend dankbaar aan iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt.
Ze heeft direct mijn maten opgenomen en gaat voor mij een jurk maken. Zo lief!
Een ander deel van het geld zal gebruikt worden om Barbra een behandeling te geven, ze heeft een aandoening aan haar nek waar ze heel veel last van heeft.
Daarna vertrokken we naar Amuria, een zeer arm gebied en de regio waar Stichting Amuria veel actief eerst.
Eerst hebben we Truus bezocht, een Nederlandse vrouw die na een reis met Stichting Amuria besloot om in de kliniek te gaan helpen en daar is gebleven.
Ze heeft daar ook een schooltje opgezet voor kinderen met een verstandelijke beperking, tof om te zien. De kinderen hebben een week vakantie en hebben we dus niet gezien.
De groep heeft de kliniek bekeken en ik ben bij Pastor Joseph en Joseph Angwal blijven kletsen.
Daarna zijn we op bezoek gegaan bij Emiacu, de opa van de geadopteerde jongen. Daar werden we met gejoel ontvangen en hadden zich al enorm veel kinderen verzameld die onze busjes hadden gehoord. In de hut kregen we thee met pinda's en eieren. Heerlijk. Na de thee kregen we van Emiacu een rondleiding langs een gerestaureerde waterput en over zijn land. Omdat het erg droog is, wordt er nu vooral cassave verbouwd.
Na de rondleiding kregen we een feestelijke lunch met rijst, atap (soort lokaal brood), kip, geit en een soort groente. Flesje frisdrank erbij. Heerlijk.
Daarna terug naar Soroti en onderweg (net als op de heenweg) nog wat ballen, shirts en boodschappenpakketten uitgedeeld die allemaal met veel enthousiasme en dankbaarheid ontvangen zijn. Alles geven en weer door want het is niet de bedoeling om een of andere weldoenershow te zijn, het gaat echt om mensen praktisch ondersteunen met boodschappen die noodzakelijk zijn.
Het was weer een fantastische dag, met een kijkje in het leven op het platteland en natuurlijk de eerste hulp aan een leerling die het enorm verdient!